Twarogi Lackie
Twarogi Lackie zostały założone na początku XV wieku w czasie osadnictwa polskich rycerzy na ziemiach Podlasia. Tutejsi osadnicy nadanie otrzymali w miejscu zwanym już Twarogi. W pobliżu już wcześniej istniała wieś Twarogi zamieszkała przez ruskich bojarów (drobna szlachta ruska). Dlatego tę osadą nazwano Twarogi Lackie ( Rusini nazywali Polaków Lachami). Tutejsza szlachta przyjęła nazwisko Twarowski herbu Pilawa W XVI wieku dziedziczyło tu już wielu szlachciców, w tym wielu Twarowskich, ale również inni. Nie wszyscy używali już nazwisk. Zdarzały się przydomki takie jakSiewruk1. Przez następne wieki była to całkiem spora wioska zamieszkała przez drobną szlachtę, głównie Twarowskich herbu Pilawa. Wśród możnej szlachty bardzo ważne zbieranie dokumentów świadczących o dobrym urodzeniu. Drobna szlachta tego z reguły nie czyniła, większość z nich była nie piśmienna. Dlatego w XIX wieku mieli problemy z udowodnieniem swojego pochodzenia. Rodzina Twarowskich należy do wyjątków wśród niezbyt zamożnej szlachty. W archiwum w Białymstoku zachowało całkiem spore archiwum rodziny Twarowskich z Twarogów z czasów XVI-XIX wieku2.
O okolicy szlacheckiej Twarogi zapisano wiele dobrych rzeczy w źródłach z XIX wieku. „O tej okolicy ludzie mówią: -Twarogi, złote rogi-, a to z powodu urodzajnych pól i łąk, obszernych wygonów wśród wsi nad rzeką, dogodnych pastwisk, niebrakującej nigdy wody itd. to też szlachta w rej wsi najzamożniejsza z całej parafii [perlejewskiej] i wszyscy są mniej lub więcej wykształceni, czytać nieumiejących nie ma3. Same Twarogi Lackie według tego samego źródła (około 1884 roku) to wieś nad rzeczką Pałchówką przepływającą przez środek wsi. Mieszkała tu szlachta oraz 3 włościan. W sumie miejscowość liczyła 42 domy i 226 mieszkańców (116 mężczyzn i 110 kobiet). Zanotowano liczne żyzne pola pszenne, rozległe łąki, las opałowy brzozowy z sosnowym nieco zmieszany4.
Według danych z początku XX wieku notowano tu 53 domy i 277 mieszkańców, w tym 10 prawosławnych. Miejscowość należała do gminy Skórzec5.
1 Źródła Dziejowe...., tom XVII/1, s. 45.
2Materiały Twarowskich z ziemi drohickiej: Skrypty ręczne, 1697-1801, sygn. 1-16; Wypisy z ksiąg grodzkich brańskich, 1699, sygn. 17; Wypisy z ksiąg grodzkich drohickich, 1579-1788, sygn. 18-64; Wypisy z ksiąg ziemskich drohickich, 1685, sygn. 65;Wypisy z ksiąg ziemiańskich drohickich, 1792, sygn. 66; Wypisy z ksiąg grodzkich łukowskich, 1751, sygn. 67; Wypisy z ksiąg konsystorza łukowskiego, 1752, sygn. 68-69; Wypisy z ksiąg szlacheckich Obwodu Białostockiego, 1820, sygn. 70-71; Wypisy z ksiąg Komisji Województwa Augustowskiego, 1821, sygn. 72.
3Słownik Geograficzny....., tom VIII, s. 98.
4Tamże.
5Skorowidz miejscowości...., s. 28.
Źródło: Zugaj Leszek "Historia Gminy Perlejewo", Lublin 2008.
Kapliczki
Kapliczka św. Jan
Rzeka Pełchówka