Logo Gmina Perlejewo

Pełch

Już na przełomie XIV oraz XV wieku po obu stronach Bugu istniał rozległy kompleks wsi należących do władców Litwy. W 1434 roku książę litewski Zygmunt Kiejstutowicz nadał te dobra Mikołajowi Nasucie z Międzyrzecza1. Od tej pory był to już prywatny majątek. Należał do Kosińskich, Wodyńskich, Oborskich i w końcu do Ossolińskich z Rudki. W 1861 roku wieś została uwłaszczona. Do dóbr dziedziców z Rudki należał odtąd tylko folwark o nazwie Stefanowo. 

 

            Według danych z końca XIX stulecia Pełch to była wieś włościańska (chłopska) nad rzeką Pełchówką. Do wsi przynależny był folwark o nazwie Stefanowo. Cała osada liczyła 40 domów i 431 mieszkańców. Istniał tu młyn wodny. Gleba według opisu była piaszczysta, żytnia, łąk mało, las budowlany2Według danych z 1921 roku mieszkało tu 383 osoby w 49 domach. Wśród mieszkańców notowano 8 prawosławnych3. Mapy z tego okresu zaznaczają istnienie młyna wodnego na rzece Pełch. 

 

            W pobliżu wsi Pełchu istniał folwark Stefanowo. Liczył około 100 ha i należał pierwotnie do Ossolińskich z Rudki. Na początku XX wieku kupił ten folwark od spadkobierców Ossolińskich Stefan Szmurło. „Uważany był za bardzo porządnego człowieka”- jak pisał Józef Włodek. „Zmarł w 1932 roku zostawiając żonę, trzy córki i syna, jeszcze małoletnich oraz wielką ilość długów, z których podczas kryzysu rolnego gospodarstwo nie mogło się oczyścić do września 1939 roku”4. Według opinii pracowników tego folwarku „wszystkie panienki [Szmurłówny] brały się do roboty, albo do pilnowania robót, przy czym wolały raczej same wykonywać prace fizyczne, niż nadzorować robotników”5Najstarsza z nich pracowała w jakiejś organizacji Ziemianek Kresowych. Natomiast ich brat miał opinię rozbrykanego chłopaka, urwisa rozpieszczonego przez matkę i siostry6Rodzina Szmurłów posiadała majątek Stefanowo do września 1939 roku7. Za czasów okupacji radzieckiej cała rodzina Szmurłów została wywieziona do Kazachstanu i wszelki słuch po nich zaginął (według J. Włodka). Ich majątek został rozparcelowany przez Sowietów. Za czasów okupacji niemieckiej zapewne znowu stał się majątkiem ziemskim zarządzanym przez Niemców, lecz w 1944 roku ostatecznie został rozparcelowany. 

                                              

 

 

 

1Jaszczołt T, Gmina Grodzisk....., s. 23. 

2Słownik Geograficzny....., tom VII, s. 937. 

3Skorowidz miejscowości...., s. 28. 

4Włodek J, Dzieje zagłady....., s. 311.

5Tamże.

6Tamże.

7Tamże.

 

Źródło:  Zugaj Leszek  "Historia Gminy Perlejewo", Lublin 2008.

Wójt gminy zaprasza

Wójt Gminy Perlejewo przyjmuje interesantów w każdą środę w godz. 9-12. Prosimy o wcześniejsze telefoniczne potwierdzenie obecności.

 

Urząd Gminy Perlejewo

17-322 Perlejewo
tel./fax 85 657-85-15
e-mail:ug@perlejewo.pl 

 

Zobacz również

wersja językowa

Kalendarz

marzec 2024
Pn
Wt
Śr
Cz
Pt
So
Ni
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31

Zegar

  • :
  • :
Akceptuję

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies.